Tanrı Yerine Allah Denir Mi?

Tanrı Yerine Allah Denir Mi?


Esenlikler! Öteden beri süregelen bir tartışma vardır; "Allah yerine Tanrı demek günah mıdır? Allah yerine Tanrı denir mi?" Biz, bu tartışmayı her yönüyle ele almaya çalışacağız; Tanrı nedir, Allah nedir: birbirlerinin yerine kullanılabilir mi?

İslam'a göre, Allah yerine başka bir ad geçerli midir?
Tengri inancına göre, Tengri ( Tanrı ) yerine başka bir ad kullanılabilir mi? Gelin, başlıklar halinde inceleyelim:

  1. Tanrı Kelimesinin Kökeni
  2. Allah Kelimesinin Kökeni
  3. Tanrı ve Allah - Türklerin Kullanımları
  4. Tengri İnancına Göre "Allah" Demek Uygun Mu?
1. Tanrı Kelimesinin Kökeni

Tanrı, Türkçe bir sözcüktür. Oğuz Türklerinden olan Türkiye Türkleri ve genel olarak diğer Oğuzlar, kelimeyi 'Tanrı' olarak telaffuz ederler. Varlığın, evrenin, göklerin ve yerlerin tını, ruhu olan ilaha Türkler 'Tengri' (nazal n ile 
teŋri) derler idi.

Yani; şüpheniz olmasın ki 'Tanrı' ile 'Tengri' aynı kelimelerdir. Anlam olarak da, köken ve ses olarak da birdirler. Bazı yörelerimizde 'kız' yerine 'gız' denmesi gibi bir fark söz konusudur.

Şanırak ve Türk damgaları ile 'TENGRİ' yazımı.
Kullanımı, kesinlikle çok daha eski olmakla birlikte 'Tengri' sözü, yazılı olarak ilk kez Orhun kitabelerinde geçer. Örneğin, Kül Tigin Yazıtının güney yüzü şöyle başlar:

"Tengri teg tengride bolmış Türk Bilge Kağan bu ödke olurtum."

Ayrıca, Tengri, Orhun kitabelerinde çözülen ilk kelimedir.



Orhun kitabelerinde sıkça geçen 'Tengri' (Tanrı) kavramı; anlam olarak farklı şekillerde ele alınmaktadır. Türkler, sonsuzluk (bengü) gördükleri gökyüzüne de 'Tengri' demişlerdir. Bundan hareketle bazıları, Türklerin Tanrı diye yalnızca göğe tapındıklarını iddia etmektedirler. Halbuki, göğün en önemli vasfı uçsuz bucaksız görünümü ile 'sonsuzluk' sıfatını düşündürmesidir.

Tengrici Türk inanç sistemine göre, bütün varlığın bir tını (ruhu) vardır. Tengri ise, en genel ve kapsayıcı ruhtur desek yanlış olmaz. Çünkü, yalnız insanın değil bütün varlığın Tengri ile bağı vardır ve ondan gelip ona giderler. Türklerde ve Moğollarda bu sebeple ölenin ardından 'Gök verdi, gök aldı' 'Göğe uçtu' deyimlerini görmekteyiz.

Tengri kelimesi, teng (denklik) sözünden türetilmiş olabilir. Sümerlerde tanrı anlamında kullanılan 'Dingir' sözü ile ilgili olabileceği gibi, henüz net bir şey söylemek mümkün değildir. Kimi araştırmacılar Tengri'nin, Çinceden alındığını söylemektedir: 天 (tian) Ancak, Schuessler (2007:495), Müller (1870) gibi büyük bir çoğunluk tam tersini savunmaktadır. Yani,

Tengri sözcüğünün Türkçe'den Çince'ye 'tian' olarak geçmesi daha olasıdır.


2. Allah Kelimesinin Kökeni


Arap harfleri ile 'Allah'

Allah, İslam tanrısının adıdır. Müslümanlar, bütün varlığın tek ve gerçek sahibinin Allah olduğuna inanırlar.

Allah kelimesi, günümüzdeki yaygınlığını ve kullanım şeklini Araplara borçludur ve bu nedenle Arapça olduğu söylenebilir. Kelimeyi şu şekilde açmak mümkündür: âl-ilah (el İlah) ilah, kelime olarak sadece yaratıcı, tanrı (baş harfi küçük) anlamını taşırken, 'el' ile tanımlanan ilah kelimesi; özel bir ad ifade eder: Allah. Buradaki 'el' İngilizcedeki 'the' gibi düşünülebilir. (god vs the God).

Allah kelimesi, diğer Sami dillerinde de bulunmaktadır:

İbraniceElohim (אלהים‎) - Eloah (אלוהּ‎)
Aramiceܐܠܗܐ (ʼĔlāhā)
İncil Aramcasıܐܲܠܵܗܵܐ (ʼAlâhâ)

Allah, özel bir tanrı adı olmakla birlikte İbrahimî diğer dinlerin tanrısı ile de özdeştir. Yani, Hristiyanların ve Yahudilerin tanrısı da teorik olarak Allah'tır. Müslümanlar, Allah dışında kalan tanrıları ifade etmek için ilah, rab kelimelerini de kullanırlar. Kur'anda (Tevbe 31) 'Onlar... Allah'tan başka rabler edindiler.' demektedir. Bu da bize, rab sözünün Allah yerine kulanılmakla birlikte, diğer tanrılar için de kullanılabildiğini göstermektedir.



3. Tanrı ve Allah - Türklerin Kullanımları

Türkler, İslamiyet'in kabulü ile birlikte her zaman 'Tengri, Tangrı, Tenger vs.' şekilleriyle seslendikleri yaratıcıya 'Allah, Rab, Mevla, Hüda' da demeye başladılar. Bunda yalnızca İslamiyet'in kabulü değil, Türklerin Orta Doğu coğrafyasına göçleri de etkilidir.


Türkler, anayurtlarından ayrılıp Orta Doğu'ya doğru yerleştikleri vakit bölgedeki dillerden etkilendiler. Yalnız Arapça değil, Farsça'dan da büyük ölçüde etkilenilmiştir. Hüda sözü, Farsça kökenlidir. İslam öncesi dönemden kalmadır. Buna rağmen Türkler arasında da halen kullanılmaktadır. Huday, Kuday, Hüdey gibi şekillerde Türk dilleri arasında varlığını sürdürmektedir.

Türklerin İslamiyet'in kabulü, bambaşka ve bilinmedik bir elbiseyi giymesi gibidir. Vücut hatlarına tamı tamına oturması kolay olmayacaktır ve zaman alacaktır. Çünkü din, kültürün en bayraklaşmış halidir. Doğal olarak, İslamiyet Arap kültür çevresinde oluştuğu için Türklere yabancı ögeler barındırır. 

Türkler, İslamiyet'i kabul etmekle aslında Tengri'yi bırakmışlardır. Bu açıktır. Çünkü Türklerin Tengrisi, tanım ve davranış olarak İslam'ın Allah'ı ile aynı şey değildir. Bu sebeple, Türkler her ne kadar Tengri sözünü Allah yerine kullanmaya devam etseler de, günümüze kadarki süreçte kaçınılmaz olarak 'Allah' bu dil savaşımını kazanmıştır. Çünkü, Türklerin büyük çoğunluğu Müslümandır ve İslam'ın kitabında yaratıcı KENDİSİNE 'Allah' demektedir.

Ancak gelin, elmaları elma; armutları ise armut sepetine koyalım:

tanrı (küçük harfle): isim, din b. (***) Çok tanrıcılıkta var olduğuna inanılan insanüstü varlıklardan her biri, ilah.

Tanrı (büyük harfle): özel, isim, din b. (***) Kâinatta var olan her şeyi yaratan, koruyan, tek ve yüce varlık, Yaradan, Allah, Rab, İlah, Mevla, Halik, Hüda, Hu, Oğan.

Yukarıdaki tanımlar TDK'ya aittir.

Günümüz Türkçesinde, tanrı kelimesi iki anlama gelecek şekilde evrilmiştir. Birisi Arapların da 'ilah' dediği, isim halidir. Baş harfi büyük olacak şekilde, özel isim olarak kullanılan ise yukarıda da anlattığımız, tarihi tanrımızdır, Tengri'dir. Örneğin, Tanrıcıların tanrısı Tanrıdır.


4. Tengri İnancına Göre "Allah" Demek Uygun mu?

Türkler, akın akın farklı dinlere geçince, Tengricilik bin yıldır neredeyse yok olma noktasına gelmiştir. Bu sebeple, herkes 'Allah desek günah mı?', 'Ben Türk'üm, Allah'a Tanrı diyeceğim.' derken; hiç kimse, 'acaba Tengriciler bu konuda ne diyor?' demedi.

Bir yanda Allah diyen Müslüman Türkler, diğer yanda Tanrı diyen Müslüman Türkler. Özünde, iki tarafın da inandığı esas tanrı, Allah'tır. Müslüman Türklerin, tanrı sözünde ısrarcı olması dinî açıdan pek anlamlı değildir. Çünkü, içi boşaltılmış bir kavramı sırf Türkçe kökenli diye kullanmaya çalışıyorlar. Bahsettiğim içi boşaltılmış kavram, Tanrı kavramıdır. Zira, siz her ne kadar sırf Türkçe diye; yaratıcınıza 'Tanrı' deseniz de, bu, o ilahı 'Tanrı' yapmayacak. O ilah, karakter olarak hep Allah olarak kalacaktır.

Müslüman Türkler için kişisel tavsiyem, inandıkları tanrıya Allah demeye devam etmeleridir. Çünkü en azından Allah kelimesinin içi boşaltılmamıştır. Özel bir addır, doğduğu kültürü temsil eder, o kültürün içinden doğan dinin tanrısıdır ve anlamını muhafaza etmektedir. Tanrı kelimesi ise, günümüze kadar yaşatılsa da bir yaşayan ölü gibidir. Anlam kaymasına uğramıştır; öz Türk tanrı inancını temsil etmez, Türkler'in girdiği dinlerin tanrılarını ifade eder hale gelmiştir.

Elbette Türkçe konusunda hassas olanlarımız, hayır! Ben Tanrı demeye devam edeceğim diyebilir. Buna da saygı gösteriyorum. Lakin yukarıda da açıkladığım ve şu yazıda da bahsettiğim üzere (bkz: İslam ve Gök Tanrı İnancı) Müslümanların Allah'ı ile Tengricilerin Tanrı (Tengri)'si, aynı değildir.

Bu demek oluyor ki; Tengrici bir kişinin de, sonsuzluğun bir resmi olan Tengri için Allah demesi mantıklı değildir. Bu, elma yerine tornavida demek kadar abestir. Çünkü bir yanda Adem ve Havva'yı cennetten kovan, şeytanı yaratan, cennet cehennem vaat eden, peygamberler yollayan bir tanrı; diğer yanda ise varlığın yaratıcı ve dönüştürücü gücü olan, her varlığa eşit mesafede duran ve ne kitap ne de peygamber göndermeyen bir yaratıcı var. Bu ikisi aynı kelime ile ifade edilebilir mi?



SONUÇ olarak, bu yazıyı yazmaya bizi iten şey; son günlerde tartışılan 'Orduda, Tanrımıza hamdolsun yerine artık Allah'ımıza hamd olsun.' meselesidir. Laik Türkiye'de; orduda 'Tanrımıza hamdolsun' diye dua etmek de özünde uygun değildir. Çünkü orduda herhangi bir tanrıya, yaratıcı güce inanmayanlar da olabilir. 

İlla ki böyle bir dua edilmeliyse, ne Tanrı ne de Allah değil, 'yaratan' sözü en münasip olan görünüyor. 'Yaradana hamd olsun' Böylece hem İslam hassasiyeti olanların hem de Türkçe hassasiyeti olanların ortak paydada buluşması sağlanabilir.

Bizce, gerçekten Tanrı'ya (Tengri'ye) inananlar, Tengri / Tanrı;
Allah'a inananlar ise Allah demelidir. En uygunu budur. Sırf Türkçe bir sözcüğü yaşatma hevesi ile, TANRI sözünün içini boşaltmak doğru bir davranış değildir. Çünkü, Tengri'ye inananlar, bu kutlu sözün diğer yaratıcı figürlere de atfedilmesinden memnun olmayabilirler...


Yararlanılan Kaynaklar:

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]




21 yorum:

  1. Ben ateist bir birey olarak tanrı diyorum.Her iki dinde bana uzak fakat tanrı kelimesi Türkçe olduğu ve Arap entelluektelinin ağzından turemedigi için onu kullanmak daha cazip geliyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Esenlikler. Görüşünüz bizim için önemli, bu nedenle yorum yaptığınız için teşekkür ederim. Tanrı, ne yazık ki öz anlamı dışında bir de isim anlam kazanmıştır dilimizde. Özel ad olmaktan çıkmıştır. Bu nedenle size "Tengri dışındaki varlıklara tanrı demekten vazgeç!" diyemeyiz. Yazımızın tek amacı belki biraz farkındalık oluşturmaktır. Tanrı sözünün sahipsiz olmadığını, bir anlamı olduğunu hatırlatmaktır.

      Sil
    2. ALLAH (c.c.) Alemlerin rabbidir. ALLAH (c.c.) rabbimizin güzel isimleri ve ismi celili özel olduğu için, tengri, tanrı denmesi uygun olmaz. Bu kadar mı zor Allah demek ? Ne yazık ki, Yüce Kuran'da da dediği gibi insan oğlu nankördür. Herşeyi der, ne yazık ki der, Put der, tanrı der, batıl olan herşeyi söyler, FAKAT Ona her gün hiç bir karşılık hiç bir ücret beklemeden, her salise aldığı nefesi veren Yüce Rahman'a (c.c.) ALLAH demez. Oysa sonsuz nimeti veren, güneşin etrafında nice gezegenler yaratıp karşılık beklemeden hizmetinize sunan ALLAH (c.c.).

      Sil
    3. Çok merak ediyorum, Ahiret günü, Yüce ALLAH (c.c.) Sizin isminiz (kaan)'sa sizi eş anlamlısı (hakan) ile çağırdığı zaman, utanacak mısınız ? Gerçi siz o kadar korkaksınız ki, korkunuzdan utanamazsınız da. İşiniz gücünüz provakatörlük.

      Sil
  2. Tanrı da Allah da tapınılan, yaratıcı demektir. Tanrıya inananlar Tanrı, Allah'a inananlar Allah desin, gibi bir cümle ile bitireceğinizi hiç beklemiyordum doğrusu :) Siz bir insanın adı "Ahmet" diye ona ismiyle hitap etmek yerine, "Hey, sen ! Erkek olan" diye mi sesleniyorsunuz ? Tanrının da adını biliyorken neden ona sadece tanımı ile seslenelim ? Ha, başka bir tanrıya tapıyorsanız da, o halde yine tapındığınız tanrının adıyla seslenin, neye taptığınızdan eminseniz elbette. Herhalde hiç kimse adını bile bilmediği bir yaratıcıya tapınmak istemez. Şamani inançların bir din değil de yaşam şekli olduğunu anladınız, bu kez de Tengricilik diye bir din uydurdunuz. Altlığı yok, kaynağı yok, tarihi yok... Türkler bu kadar aptal bir millet miydi ki ne olduğunu bilmediği bir şeyden ya da dünya eşyalarından korktu ? Evreni yaratanın, kendisini ona halife olarak yarattığına inanarak, cihan hakimiyeti hedefine hayatını adamış bir millet, gerçekten bu kadar sığ mı düşünüyordu ? Hayır tabi ki. Sığ düşünen sizlersiniz. Kalın kafalarınız, İslamiyetin, aslında tam da Türklere göre bir din olduğunu bir türlü algılayamadı. Süslü sözcüklerle donattığınız makaleleriniz bile fıkra cümlesiyle bitiyor. Yazınızı yılın fıkrası seçebiliriz.
    Bütün bu eleştirinin ardından diyebileceğim tek şey; lütfen biraz düşünme gücünüzü kullanarak saçmalayın ki dışarıdan gören biri "Türkler ne ahmakmış" demesin.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. ALLAH (c.c.) Alemlerin rabbidir. ALLAH (c.c.) rabbimizin güzel isimleri ve ismi celili özel olduğu için, tengri, tanrı denmesi uygun olmaz. Bu kadar mı zor Allah demek ? Ne yazık ki, Yüce Kuran'da da dediği gibi insan oğlu nankördür. Herşeyi der, ne yazık ki der, Put der, tanrı der, batıl olan herşeyi söyler, FAKAT Ona her gün hiç bir karşılık hiç bir ücret beklemeden, her salise aldığı nefesi veren Yüce Rahman'a (c.c.) ALLAH demez. Oysa sonsuz nimeti veren, güneşin etrafında nice gezegenler yaratıp karşılık beklemeden hizmetinize sunan ALLAH (c.c.).

      Sil
  3. Ayrıca Tengri, Tanrı' dır. Yani sanki farklı şeylermiş gibi yazmışsınız bir de :) Tengri, diye orada burada öyle gördüğünüz için mi yazdınız, bilmiyorum ama buna inanmak da istemem doğrusu :) Tanrı' nın Tengri diye yazılmasının sebebi, şu an kullandığımız latin alfabesinde n ile g harflerinin birleşimi olan Göktürkçe bir harfin bulunmuyor olmasıdır. Yani aslında genizden okunan bir Tenri' dir. Bu da kullandığımız alfabeye göre Tanrı' dır.

    YanıtlaSil
  4. Yanıtlar
    1. aynen siktir burdan

      Sil
    2. Ey Kafirler, kardeşim size HAKİKATTEN Bahsetmiş. SİZDE hemen nankör olduğunuz için, sırf HAKİKATTEN bahsetti diye küfür ediyorsunuz. Ne kadar kudurursanız kudurun, nankörsünüz. Korkaksınız. Sizin de, benimde RABBİM OLAN ALEMLERİN RABBİ ALLAH (c.c.) TEK'TİR, BİR'DİR. SİZİN ACİZLİĞİNİZDEN, VE ÇİRKİN SÖZLERİNİZDEN MÜNEZZEHTİR. MÜSLÜMAN KARDEŞİME KÜFÜR ETMİŞSİNİZ AMA O 1 METREKAREYE GİRİNCE SİZDE ŞAHİT OLACAKSINIZ. :)

      Sil
  5. Bu güzel yazınıziçin teşekkür ederim TENGRİ BİZ MENEN.

    YanıtlaSil
  6. Did you hear there is a 12 word sentence you can communicate to your partner... that will induce intense emotions of love and instinctual attractiveness to you deep within his chest?

    That's because deep inside these 12 words is a "secret signal" that fuels a man's instinct to love, cherish and guard you with all his heart...

    ====> 12 Words Who Fuel A Man's Desire Impulse

    This instinct is so built-in to a man's brain that it will make him work better than ever before to make your relationship the best part of both of your lives.

    Matter of fact, triggering this powerful instinct is so binding to getting the best ever relationship with your man that once you send your man a "Secret Signal"...

    ...You will immediately find him expose his soul and heart for you in a way he never experienced before and he'll distinguish you as the one and only woman in the galaxy who has ever truly interested him.

    YanıtlaSil
  7. ALLAH (c.c.) Alemlerin rabbidir. ALLAH (c.c.) rabbimizin güzel isimleri ve ismi celili özel olduğu için, tengri, tanrı denmesi uygun olmaz. Bu kadar mı zor Allah demek ? Ne yazık ki, Yüce Kuran'da da dediği gibi insan oğlu nankördür. Herşeyi der, ne yazık ki der, Put der, tanrı der, batıl olan herşeyi söyler, FAKAT Ona her gün hiç bir karşılık hiç bir ücret beklemeden, her salise aldığı nefesi veren Yüce Rahman'a (c.c.) ALLAH demez. Oysa sonsuz nimeti veren, güneşin etrafında nice gezegenler yaratıp karşılık beklemeden hizmetinize sunan ALLAH (c.c.). Her gün göğü genişleten o ALLAH (c.c.) elbet bir gün nankör kullarını, o hesaba çekecektir, söyleyeyim.

    YanıtlaSil
  8. Allah tekdir ondan başka mebud yokdur kavmin yaratıcısıda yerin göyün şahıdar azimkarıda kudretliside odur ey korkaklar ey imanınızı boşa çıkartan namusunuzdan ailenizden uzak olan insanlar hiç mümkün Allah bu nankör ifadelerinizinin karşılığın cevabsız koya bir gün her kes günahı olduğu kadarının karşılığın yeteri kadar alacakdır. O Allahın hiç bir ada hiç kimseye ihtiyacı yokdur o her şeyi yokdan var etmiş olandır tanrıdır pütdür tengridir bunlar ona rakip deyil ona yenilenlerdir.! O kainatın Şahıdır bir gün tüm insanlık dininden irkından aslı olmuyarak ona yönelecekdir bir gün tüm dünya Müslümanlığı kabul edecek kafirler nankörler hayatını bir hiç uğruna itirenler sadece kafalarına vuracaklar zamanında keşke bizde Allah diseydik meyer doğurdanda yerin göyün eşsiz - eşli her şeyin yaratıcısı odur biz ona tapmadık bizler gerçekdende nankörük ve cezamızı çekeceyiz.! Biz ise cennete gireceyiz sizse hep yanacaksınız Allahın küdretine şüphesiz sayğılar hürtmetler ve tek olan Rabbime olsun. Allah seni sevirem, Allah seni seviyorum I love you Allah, I love you God, I love you Deus.!

    YanıtlaSil
  9. Allah tekdir ondan başka mebud yokdur kavmin yaratıcısıda yerin göyün şahıdar azimkarıda kudretliside odur ey korkaklar ey imanınızı boşa çıkartan namusunuzdan ailenizden uzak olan insanlar hiç mümkün Allah bu nankör ifadelerinizinin karşılığın cevabsız koya bir gün her kes günahı olduğu kadarının karşılığın yeteri kadar alacakdır. O Allahın hiç bir ada hiç kimseye ihtiyacı yokdur o her şeyi yokdan var etmiş olandır tanrıdır pütdür tengridir bunlar ona rakip deyil ona yenilenlerdir.! O kainatın Şahıdır bir gün tüm insanlık dininden irkından aslı olmuyarak ona yönelecekdir bir gün tüm dünya Müslümanlığı kabul edecek kafirler nankörler hayatını bir hiç uğruna itirenler sadece kafalarına vuracaklar zamanında keşke bizde Allah diseydik meyer doğurdanda yerin göyün eşsiz - eşli her şeyin yaratıcısı odur biz ona tapmadık bizler gerçekdende nankörük ve cezamızı çekeceyiz.! Biz ise cennete gireceyiz sizse hep yanacaksınız Allahın küdretine şüphesiz sayğılar hürtmetler ve tek olan Rabbime olsun. Allah seni sevirem, Allah seni seviyorum I love you Allah, I love you God

    YanıtlaSil
  10. Deus yani Tanrıların kralı olan tek varlık qaybda olan varlık.!

    YanıtlaSil
  11. Bu yazının ve sitenin amacının İslam,Hritiyan,musevi vb. Sami kavimlerin inançlarından ziyade Türk'ün ata inancını tanıtmak olduğunu anlayamayan ve burada hala İslam propagandası yapmaya çalışan yorum sahiplerini okumak ilginç. Müslüman bir ortamda yetişen Türk ulusunun bir ferdi, eğer Tengri'yi ve Tengriciliği araştırıyorsa İslamı sorgulayıp mantık süzgecinden geçirip umduğunu bulamadığı içindir. İslam adına hala Arap kültürünü yayma çalışmaları yapılması ve Türk'ün adını,kültürünü, yaşam tarzını etkilemeye çalışılması bu sorgulamaları daha da artıracaktır.

    YanıtlaSil
  12. DoğrusuTengri sözcüğü allah'ı da kapsayan bir kavramdır.
    Müslüman inancında olanların allah'a
    Tengri demesi çok doğal ve gereklidir.
    Çünkü biz Türk'üz ve Türkçe konuşuyoruz.
    Bu durum kesin olduğuna göre allah Türkçe bilmiyorsa Türk inananlarını da yitirir.
    İzleyicilerini yani onun takipçileri ondan yardım isterken,överken neden arapça
    öğrenmek zorunda kalsın?
    Öyle ki allahın her şeye gücü yetiyorsa Türk olan insanlarında dilini anlaması gerekiyor.
    Biz Türk'üz ,Türkçe konuşur ve arapça ile benliğimizi yitirmek istemeyiz.
    Arapça öğrenerek allah ile iletişime geçmeye kalkışmak kendimizi yok edip
    arap olmak ile eş değerdedir.
    Türk Türkçe konuşur.Ve sözcük dağarcığındaki başta arapça olmak üzere öbür yabancı sözcükleri atar yerine güzel Türkçemizdeki sözcükleri kullanır.
    Bu kadar açık bir durumdur.

    YanıtlaSil

Blogger tarafından desteklenmektedir.